Wartości niematerialne i prawne stanowią charakterystyczny składnik aktywów jednostki gospodarczej. W przeciwieństwie do innych składników majątku nie posiadają postaci materialnej. Występują w charakterze praw majątkowych.
W bilansie zalicza się je do aktywów trwałych, gdyż ich okres użytkowania jest dłuższy niż 1 rok, zużywają się stopniowo i wykorzystywane są w celu prowadzenia działalności gospodarczej.
W skład wartości niematerialnych i prawnych wchodzą:
– wartość firmy czyli różnica miedzy ceną nabycia określonej jednostki, a wartością godziwą przyjętych aktywów netto (aktywa – zobowiązania). Ten składnik majątku posiadają firmy, generujące zyski powyżej przeciętnej. Jej wycena jest bardzo trudna, lecz łatwo oszacować jej wartość.
– koszty zakończonych prac rozwojowych, obejmują wszelkie koszty poniesione w celu podjęcia produkcji, zastosowania nowych technologii oraz wydatki poniesione na badania, których wynik wykorzystywany jest do produkcji ulepszonych wyborów oraz stosowania nowej technologii.
– know-how (wiedzieć jak) – informacje dotyczące tego jak coś zrobić czy obsłużyć.
– pozostałe wartości niematerialne i prawne – patenty, licencje, wzory użytkowe, programy komputerowe itp.